Podczas rozmów o więźbie dachowej pojawiają się różne fachowe terminy. Jednym z nich jest jętka dachowa. Co to takiego? Mówiąc najprościej, jętka to pozioma belka łącząca dwie przeciwległe krokwie w dachu dwuspadowym. Występuje ona w tradycyjnych konstrukcjach ciesielskich zwanych więźbą krokwiowo-jętkową. Poniżej wyjaśniamy dokładniej, do czego służy jętka, jakie ma wymiary i na jakiej wysokości się ją montuje, a także czy stosuje się ją w nowoczesnych dachach prefabrykowanych.
Jętka w więźbie dachowej – jaka jest jej rola?
Jętka dachowa (czasem nazywana belką jętkową) pełni bardzo ważną funkcję w konstrukcji dachu. Łącząc pary krokwi, zapobiega ich rozchodzeniu się na boki pod ciężarem dachu. Innymi słowy, jętki działają jak element usztywniający więźbę – przejmują część obciążeń z krokwi i sprawiają, że cała konstrukcja jest bardziej wytrzymała. Dzięki jętkom krokwie mogą mieć większą rozpiętość (odległość między murłatami), bo są podparte w swoim przebiegu.
Wiele osób zadaje sobie pytanie – na jakiej wysokości montowana jest jętka dachowa? Tradycyjna więźba dachowa jętkowa wygląda tak, że na każdej parze krokwi montuje się jedną jętkę mniej więcej w połowie lub w 2/3 wysokości dachu. Tworzy to charakterystyczny obraz „A” z belką po środku. Wysokość zamontowania jętek zależy od projektu – im wyżej jętka, tym większa przestrzeń użytkowa pod dachem, ale też nieco mniejsze usztywnienie krokwi. Dlatego zwykle szuka się kompromisu: jętki często lokowane są w górnej połowie wysokości dachu, aby zapewnić sztywność, a jednocześnie zostawić przestrzeń na poddaszu.
Wymiary jętki dachowej
Jak gruba i jak długa jest jętka dachowa? Wymiary jętek zależą od rozpiętości dachu i obciążeń. Typowe przekroje poprzeczne jętek to np. 5×10 cm, 5×12 cm, 6×12 cm (podobne do przekrojów krokwi). Zdarzają się też większe przekroje, jak 8×16 cm czy 10×20 cm, jeśli dach jest rozległy i przenosi duże obciążenia (śniegowe). Długość jętki odpowiada odległości między krokwiami, które łączy – zwykle to kilkucentymetrowy krótszy wymiar niż szerokość budynku (ponieważ krokwie są nachylone, jętka łączy je trochę poniżej kalenicy).
W praktyce wymiary jętek zawsze określa konstruktor na etapie projektu więźby. Bierze on pod uwagę rozstaw krokwi, kąt nachylenia dachu, planowane obciążenia oraz to, czy na jętkach będzie np. wieszany sufit podwieszany (co dodatkowo je obciąży). Ważne jest, by użyte drewno miało odpowiednią wytrzymałość – najlepiej klasy C24, co gwarantuje nośność elementu, jakim są między innymi wiązary dachowe.
Czy stosować jętki w nowoczesnych dachach?
Współczesne technologie budowy dachów nie zawsze wymagają tradycyjnej więźby dachowej jętkowej. Gdy wykorzystujemy prefabrykowane wiązary dachowe, cała konstrukcja dachu jest zaprojektowana tak, by zachować sztywność bez dodatkowych jętek. Wiązary mają kratownicową budowę – oprócz pasów górnych (odpowiadających krokwiom) posiadają pas dolny oraz ukośne elementy kratownicy, które przejmują rolę stężeń. W efekcie dachy prefabrykowane nie potrzebują montowania jętek na budowie, ponieważ każdy wiązar stanowi gotowy, usztywniony element konstrukcji.
Oczywiście, jętki wciąż są stosowane przy tradycyjnych więźbach wykonywanych metodą ciesielską. W wielu projektach przewiduje się np. jedną jętkę na parę krokwi. Montaż jętek polega na przykręceniu lub przybiciu belki do dwóch krokwi na zadanej wysokości. Dla lepszego połączenia stosuje się często dodatkowe metalowe łączniki (np. płytki lub kątowniki), które wzmacniają styk jętki więźby dachowej z krokwiami.
Zalety więźby bez jętek (prefabrykowanej)
System prefabrykowanych wiązarów dachowych zdobywa coraz większą popularność. Jednym z powodów jest eliminacja konieczności stosowania jętek i innych podpór w przestrzeni poddasza. Zalety rozwiązania bez jętek to m.in.:
- Więcej przestrzeni użytkowej – brak poziomych belek łączących krokwie oznacza, że pod dachem nie ma elementów ograniczających wysokość pomieszczeń. Łatwiej zagospodarować poddasze lub pozostawić otwartą przestrzeń (np. w przypadku stropu katedrowego).
- Szybszy montaż – prefabrykowane wiązary (ale również i dachy prefabrykowane) są przygotowane w fabryce, więc na placu budowy wystarczy je zamontować dźwigiem na murach. Odpada czasochłonne docinanie i dopasowywanie jętek oraz innych elementów – dach powstaje szybciej.
- Pewna wytrzymałość – projektując prefabrykowany wiązar, inżynier uwzględnia wszystkie obciążenia i tak dobiera elementy, by konstrukcja była stabilna bez dodatkowych jętek. Drewno konstrukcyjne C24 i stalowe płytki kolczaste systemu Mitek zapewniają wysoką nośność i sztywność każdego wiązara.
- Brak błędów ciesielskich – unika się ryzyka, że na budowie jętki zostaną źle zamontowane (np. zbyt nisko lub słabo przybite). Cała więźba prefabrykowana powstaje pod nadzorem fabrycznym, więc wszystkie elementy są na swoim miejscu i spełniają normy wytrzymałości.
Jętka dachowa to ważny element tradycyjnej więźby – jej zadaniem jest wzmacnianie dachu poprzez łączenie krokwi. We współczesnym budownictwie coraz częściej zastępuje się klasyczne więźby rozwiązaniami prefabrykowanymi, które nie wymagają jętek, a przy tym zapewniają większą przestrzeń i szybszą realizację. Jeśli planujesz budowę lub remont dachu, warto rozważyć nowoczesne prefabrykowane wiązary zamiast tradycyjnej więźby krokwiowo-jętkowej.
Nasza firma GotoweDachy specjalizuje się w odpowiednim projektowaniu, wymiarach i dostarczaniu prefabrykowanych konstrukcji dachowych. Oferujemy dachy prefabrykowane dopasowane do każdego projektu – bez potrzeby stosowania jętek czy innych podpór pośrednich. Dokładamy szczególnych starań, aby używane w projektach drewno konstrukcyjne C24 miało jak najwyższą jakość. Drewno jest łączone przez system Mitek.
Działamy na terenie całego kraju, w tym na obszarze województwa wielkopolskiego (sprawdź w tym miejscu naszą ofertę: wiązary dachowe wielkopolskie). Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachowe doradztwo i wycenę dla Twojego dachu.
0 komentarzy